Jak prawidłowo dobrać wentylator ? Wydajność, a spręż dyspozycyjny.
W branży wentylacyjnej bardzo często spotykamy się z źle dobranymi wentylatorami. Wielu użytkowników uważa ,że wynika to ze źle podawanych danych przez producentów. Niestety problem z wydajnością wentylatorów najczęściej wynika z błędnych doborów.
Dobór wentylatora – podstawowe parametry.
Każdy wentylator niezależnie od miejsca montażu posiada charakterystykę przedstawioną w formie krzywej na wykresie. Tyczy się to zarówno wentylatorów montowanych na kanale jak i tych w centralach wentylacyjnych i pozostałych urządzeniach jak choćby piece gazowe. Nawet we wspomnianym piecu musimy znać spręż wentylatora spalin, abyśmy wiedzieli jaki komin może pokonać przetłoczone spaliny.
Ciśnienie statyczne wentylatora, czyli spręż
Jest to wartość wyrażona w Pascalach [Pa] wyrażająca zdolność wentylatora do wytworzenia całkowitej siły tłoczącej lub ssącej powietrze. Należy zaznaczyć ,że jest to najważniejszy parametr, który należy sprawdzić tuż, po wyliczeniu całkowitych oporów na nowoprojektowanej instalacji wentylacji.
Wydajność wentylatora
Jest to ilość powietrza jaką jest w stanie przetłoczyć wentylator w określonych warunkach. Jak widać na powyższym wykresie, niebieską krzywą przedstawiono zakres pracy wentylatora od około 200 do prawie 9000 m3/h. Łatwo z niego odczytać ,że ten sam wentylator przy 700 Pa oporów osiągnie wydajność około 1000m3/h, a w sytuacji kiedy będzie obsługiwał instalację o oporach 100 Pa jego skuteczność sięgnie 8500m3/h.
Spręż całkowity, a spręż dyspozycyjny
Dobierając różnego rodzaju urządzenia wentylacyjne w których zabudowany jest wirnik wentylatora spotkamy się z tymi dwoma oznaczeniami. Pierwsza z wartości, czyli spręż całkowity określa możliwości tłoczenia wentylatora bez dodatkowych elementów.
Drugi z parametrów ,którym jest spręż dyspozycyjny jest dla nas zdecydowanie ważniejszy. To z niego dowiemy się jakie faktyczne możliwości posiada nasz wentylator po uwzględnieniu wszystkich oporów jakie generuje urządzenie i jego wyposażenie. Przykładem może być centrala wentylacyjna, w której już na wstępie oblicza się opory generujące przez filtry, nagrzewnice, chłodnice etc.
Co wpływa na opory w instalacji ?
Opory instalacji to parametr, który na samym początku musimy określić przed rozpoczęciem doboru wentylatora. Opory generuje długość instalacji, ilość odgałęzień, kolanek oraz dodatkowa armatura jak np. nawiewniki, przepustnice, chłodnicze czy filtry itp. Ważne: nie wszyscy wiedzą ,że im większa prędkość z jaką przepływa powietrze tym opory wyższe. Oznacza to ,że analizując tą samą instalację otrzymamy różne wartości oporów w zależności od prędkości [m/s] jakie na niej założymy.
W praktyce spotkałem się raz z absurdalną sytuacją ,gdzie na budynku zamontowano wentylatory o wydajności 12 000m3/h przy 100 Pa oporu, a podczas ich wymiany dobraliśmy wentylator na niecałe 4000m3/h przy 100Pa oporu. W obu przypadkach pomiary skuteczności wychodziły zgodnie z wartościami projektowanymi. Wentylator o wydajności 12 000m3/h generował tak duże prędkości w instalacji, że opory powodowały tak duże ograniczenie wydajności. Dobór tak dużego wentylatora i jego późniejszy montaż był totalnym absurdem. Decyzja naraziła inwestora na znacznie większe koszty, jak również ciągnął za sobą cały szereg niepotrzebnych problemów jak nadmierna akustyka, czy pobory prądu.