Parametr przegrzania i dochłodzenia czynnika chłodniczego wyrażany w stopniach Celsjusza lub Kelwina to stosunkowo prosty pomiar różnicy temperatur w układzie chłodzenia. Pozwala on wstępnie określić problem, jaki możemy mieć podczas procesu chłodzenia z poszczególnym elementem naszej chłodni, pompy ciepła czy klimatyzatora. Jeśli pomiar mieści się we wskazanym zakresie, możemy stwierdzić, że nasze urządzenie działa prawidłowo.
Czym jest przegrzanie czynnika chłodniczego i jak je określić?
Zgodnie z definicją przegrzanie czynnika to nic innego jak stosunek różnicy temperatur pomiędzy parą nasyconą w danym ciśnieniu czynnika a rzeczywistą temperaturą pary czynnika chłodniczego opuszczającego parownik w punkcie pomiaru. Pomimo że brzmi to wszystko bardzo skomplikowanie, w praktyce wcale tak nie wygląda. Do pomiaru będziemy potrzebować manometrów chłodniczych, termometr przylgowy, oraz tablic dla danego czynnika “ciśnienie-temperatura”, z których odczytamy wartość temperatury pary nasyconej. Alternatywnym i prostszym rozwiązaniem jest manometr elektroniczny Testo 550s z zestawem dwóch “żabek” Testo 115i do pomiaru temperatury. Manometr elektroniczny wskaże od razu wszystkie niezbędne informacje dotyczącą wartości przegrzania zgodnej z tablicami dla danego czynnika, a termometr poda rzeczywistą temperaturę panującą w układzie. Po odjęciu od siebie tych dwóch wartości otrzymamy wartość, która powinna mieścić się w zakresie 2-5℃ jeśli analizujemy układ mroźniczy i 4-9℃ jeśli sprawdzamy układ chłodniczy (w tym klimatyzacja).
Poniżej lista usterek, które powinniśmy przeanalizować jeżeli temperatura przegrzania jest zbyt niska lub zbyt wysoka.
Przyczyny wysokiego przegrzania:
- za duży/przewymiarowany parownik (można wykluczyć w przypadku układów fabrycznych typu klimatyzator),
- za mała ilość czynnika w układzie chłodniczym – można spróbować określić ją na podstawie ciśnienia w czasie pracy lub postoju (jeżeli nie jesteśmy pewni można ściągnąć czynnik za pomocą stacji odzysku czynnika, wykonać osuszanie układu przy pomocy pompy próżniowej, po czym uzupełnić układ przy użyciu butli z czynnikiem chłodniczym, wagi i zestawu manometrów,
- błędna nastawa wartości na elemencie rozprężnym (można wykluczyć w przypadku układów fabrycznych typu klimatyzator),
- źle dobrany element rozprężny (można wykluczyć w przypadku układów fabrycznych typu klimatyzator),
- wilgoć lub brud blokujące przepływ przez element rozprężny,
- niewłaściwie ulokowany czujnik temperatury elementu rozprężnego (można wykluczyć w przypadku układów fabrycznych typu klimatyzator),
- zbyt niska temperatura skraplania.
Przyczyny niskiego przegrzania:
- za mały/niedopasowany parownik (można wykluczyć w przypadku układów fabrycznych typu klimatyzator),
- źle ustawiona wartość na elemencie rozprężnym,
- źle dobrany element rozprężny,
- niewłaściwy przepływ powietrza przez parownik (może wynikać z nieserwisowanego układu, bezpośrednio wpływa na ten parametr stan filtrów, czystość wymienników i stan techniczny lameli),
- niewłaściwa dystrybucja czynnika chłodniczego w parowniku,
- za małe obciążenie cieplne parownika,
- zalodzony parownik.
Czym jest dochłodzenie czynnika chłodniczego?
Podobnie jak w przypadku przegrzania, tak samo w przypadku dochłodzenia czynnika chłodniczego należy określić różnicę temperatur pomiędzy temperaturą nasycenia cieczy a wartością zmierzoną. Różnica polega na tym, że pomiar wykonujemy po stronie tłocznej (wysokiego ciśnienia). Jako wartość obliczeniową możemy przyjąć, że powinna znajdować się w zakresie od 2 do 6 stopni Celsjusza. Taką wartość można przyjąć podczas analizy temperatury dochłodzenia zarówno w układzie chłodniczym, jak i mroźniczym.
Przyczyny wysokiego dochłodzenia:
- za duży/przewymiarowany skraplacz,
- za duża/przewymiarowana sprężarka chłodnicza,
- za duża ilość czynnika w układzie.
Przyczyny niskiego dochłodzenia:
- Za mała ilość czynnika w układzie chłodniczym. Można spróbować określić ją na podstawie ciśnienia w czasie pracy lub postoju (jeżeli nie jesteśmy pewni, zawsze można ściągnąć czynnik za pomocą stacji do odzysku czynnika, wykonać osuszanie układu przy pomocy pompa próżniowa, po czym uzupełnić układ przy użyciu butli z czynnikiem chłodniczym, wagi i zestawu manometrów).
- Za mała sprężarka chłodnicza. W przypadku niewłaściwego doboru sprężarki układ nie będzie w stanie osiągnąć prawidłowych ciśnień pracy, a co za tym idzie nie uzyska właściwego dochłodzenia czynnika.
- Zablokowany przepływ czynnika przez np. filtr lub zawór rozprężny.
- Za małe natężenie przepływu powietrza przez skraplacz. Może on wynikać z nieserwisowanego układu (bezpośrednio wpływa na ten parametr stan filtrów, czystość wymienników i stan techniczny lameli).
Przy użyciu właściwych narzędzi oraz parametru przegrzania i dochłodzenia możemy określić, z jakim problemem w naszym układzie się mierzymy. W czasie analizy warto wziąć pod uwagę, czy urządzenie pracowało wcześniej prawidłowo lub jest fabrycznie przygotowane przez producenta. Pozwoli nam to na wyeliminowanie usterek związanych ze złym doborem elementów układu.